Το σπήλαιο Ιδαίο Άντρο βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του Ψηλορείτη, στο οροπέδιο της Νίδας. Απέχει 24χλμ από τα Ανώγεια, 78χλμ από το Ρέθυμνο και 110χλμ από τις εγκαταστάσεις του resort KALYPSO CRETAN VILLAGE.
Βρίσκεται σε υψόμετρο 1538μ. Πρόκειται για ένα σπήλαιο 800τμ το οποίο διαθέτει μεγάλη κεντρική αίθουσα και πλευρική στοά μήκους 22 μέτρων.
Ο ΚΡΗΤΑΓΕΝΗΣ ΔΙΑΣ
Σύμφωνα με το μύθο της Γέννησης του Δία, ένας χρησμός ανέφερε ότι ο γιος του Κρόνου και της Ρέας, θα έπαιρνε την εξουσία από τον Κρόνο, ο οποίος ήταν ο μεγαλύτερος θεός.
Στη συνέχεια, ο Δίας φυγαδεύτηκε από το Δικταίο Άντρο, όπου γεννήθηκε, στο Ιδαίο Άντρο. Εκεί οι ντόπιοι ιερείς πολεμιστές Κουρήτες φύλαγαν την είσοδο του σπηλαίου και καθώς οι Κουρήτες χόρευαν ένα πολύ γρήγορο χορό, οι πανοπλίες τους χτυπούσαν δυνατά και δεν ακουγόταν ο Δίας. Αυτός ο χορός, λένε, είναι ο πρόγονος του σημερινού Κρητικού χορού «πεντοζάλης».
Το Σπήλαιο ονομάζεται «Ιδαίον Άντρο», το οποίο σημαίνει η σπηλιά της Ίδης δηλαδή του Ψηλορείτη. Ακόμη υπάρχει αναφορά στο σπήλαιο ως Ιδέων Άντρων. Τέλος, το σπήλαιο αναφέρεται και ως Αρκέσιον Άντρον, από την αρχαία λέξη «άρκεσις» που σημαίνει βοήθεια. Θεωρείται ότι η ονομασία αυτή προέρχεται από τους προσκυνητές που κατέφθαναν στο σπήλαιο για να ζητήσουν τη βοήθεια του Δία.
Η λατρευτική δραστηριότητα μέσα στο σπήλαιο και η σύνδεση του με την ανατροφή του Δία, έκαναν το χώρο αυτό το σημαντικότερο λατρευτικό σπήλαιο σε όλο το νησί. Ένα από τα σημαντικότερα λατρευτικά σπήλαια της Μινωικής Κρήτης με αναβίωση της ατρείας στους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους.
Κατά την προανακτορική περίοδο, ο Δίας σύμφωνα με τοπικό μύθο, γεννιόταν και ξαναγεννιόταν κάθε χρόνο. Όπως αναφέρεται από το Θεόφραστο, οι προσκυνητές κρεμούσαν αναθήματα στα κλαδιά μιας λεύκας μπροστά στην είσοδο της σπηλιάς. Ακόμα και σήμερα, 70χλμ από την είσοδο του σπηλαίου, δεσπόζει ο μεγάλος λαξευτός, ορθογώνιος βωμός των τελετών αρχαιότητας.
ΚΕΝΤΡΟ ΜΥΗΣΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ
Στο σπήλαιο αυτό μυήθηκαν ο Πλάτων, ο Πυθαγόρας και ο Επιμενίδης, καθώς στην αρχαιότητα αποτελούσε χώρο μυήσεως και καθαρμών.
Επίσης, στο έργο του Πλάτωνος «Νόμοι» εμφανίζονται τρεις Έλληνες σοφοί: ο Αθήναιος (που είναι ο ίδιος ο Πλάτων από την Αθήνα), ο Κλεινίας (από την Κνωσσό)και ο Μέγιλλος 9από τη Σπάρτη) οι οποίοι ξεκινάνε από την παραθαλάσσια πόλη της Κνωσού για να μεταβούν στο Ιδαίον Άντρο. Η Κνωσός λόγω εγγύτητας με τη θάλασσα συμβολίζει τον κόσμο του “Γίγνεσθαι” και το Ιδαίον άντρο ή Ιδεών άντρων ως ενδοχώρα συμβολίζει τον κόσμο του “Είναι”. Οι τρεις σοφοί διασχίζουν τα πανέμορφα Κρητικά δάση και ακολουθώντας την πορεία του Ήλιου φτάνουν στον προορισμό τους, φιλοσοφώντας κατά τη διάρκεια της διαδρομής. Η ηλιοδρομική πορεία τους συμβολίζει την πορεία που ακολουθεί η ψυχή προς το φως και την ολοκλήρωση.
